سند سیاستهای صنعتی، معدنی و تجاری ایران
(تکلیف قانونی ماده ۴۶ قانون برنامه پنجسالة ششم توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور)
طرح «تدوین سیاستهای صنعتی، معدنی و تجاری وزارت صنعت، معدن و تجارت» با مشارکت معاونت طرح و برنامه وزارت صمت و مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی انجام شده است. محتوای این طرح با مشارکت جمعی بالغ بر ۱۰۰۰ نفر از خبرگان حوزههای مختلف سیاست صنعتی، معدنی و تجاری کشور در بخشهای حاکمیتی و خصوصی، در قالب مجموعهای متشکل از «سند سیاستهای صنعتی، معدنی و تجاری کشور» به همراه بیش از ۲۰۰۰ صفحه گزارش پشتیبان در ۲۵ مجلد مجزا، تدوین گردیده است.
کلیات
از اوایل قرن بیست و یکم با ظهور اقتصادهای دانشبنیان، نقش سه عامل کلیدی مهارت، دانش و فناوری در فزونی رشد صنعتی و ارتقای بهرهوری اقتصادی، مورد تأکید قرار گرفته است. در دهۀ اخیر نیز رشد صنعتی فراگیر و پایدار با تکیه بر افزایش نقش نوآوری و فناوری در جهش تولید و کارایی انرژی صنعتی، مورد توجه بوده است. بنابراین به نظر میرسد برای تدوین و پیادهسازی سیاست صنعتی موفق، گذر از سیاستهای جهش تولید و سیاستهای فناوری ضرورت دارد؛ چنانچه پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸، گرایش به سیاست صنعتی با رویکردهای متأخر نیز فزونی گرفته و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، رجعتی چشمگیر در محیطهای آکادمیک و سیاستهای دولت را موجب شده است.
ساختار اجرایی تدوین سند
با توجه به دامنۀ شمول و ذینفعان تأثیرگذار و تأثیرپذیر، سازماندهی تدوین سند مذکور در سطوح راهبردی، مدیریتی و تخصصی به شرح شکل طراحی شده است.
مدل محتوایی تدوین سند
به منظور نگاه جامع و نظاممند به تدوین سیاستهای صنعتی، معدنی و تجاری، شاکلۀ محتوایی سند بهگونهای طراحی شده است که بیشینه مسئلههای مربوطه در سطوح مختلف فرابخشی، بینبخشی و درونبخشی بهصورت همزمان مدنظر سیاستگذار قرار گیرد. بر این اساس، سه دستۀ سیاستی مشتمل بر الزامات سیاستی سطح کلان (مانند ارزی، مالی و ...)، سیاستهای بینبخشی (یا افقی مانند رونق تولید، توسعه بازار و ارتقای فناوری) و سیاستهای عمودی (یا اولویتبندی رشتهفعالیتهای صنعتی و معدنی)، به شرح شکل در نظر گرفته شدهاند.
چشمانداز سند
در راستاي تحقق بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامي ايران، به منظور تقویت اقتصاد مستقل کشور بر اساس آموزههای درونزایی و برونگرایی اقتصاد مقاومتی و سیاستهای کلی بخش صنعت و معدن، چشمانداز توسعه صنعت، معدن و تجارت كشور در افق ۱۴۱۴ عبارت است از:
«دستيابي به جايگاه نخست توسعه صنعتی، معدنی و تجاری در سطح منطقه»
ویژگیها:
مشوق جریان سرمایهگذاری کلان به بخش صنعت، معدن و تجارت
تسهیلگر تمامی رشته فعالیتهای صنعتی و معدنی
حمایتگرِ ارتقای زنجیرۀ ارزش صنایع پیشران و دارای اولویت